Inflatiestijging: Evolueren wij naar regime van hoge inflatie?
Wat veroorzaakt de inflatiestijging in 2021? En hoe zal het inflatiecijfer evolueren? Zijn de prijsstijgingen een tijdelijk fenomeen of evolueren wij naar een regime van hoge inflatie? Het zijn belangrijke vragen die mee de toekomst van uw bedrijf bepalen.
Wat doet de inflatie vandaag stijgen?
- Het startte met een groeiende vraag naar huis- en tuininrichting. In het algemeen manifesteerde er zich een drang naar zaken die het leven tijdens de corona lockdown aangenamer maakten. Belgen gingen bijvoorbeeld massaal aan het fietsen en kokkerellen.
- De verstoorde bevoorrading zorgde voor tekorten van bepaalde grondstoffen en materialen, microchips voor elektrische wagens bijvoorbeeld. De gestegen olieprijzen drijven bovendien de transportkosten voor geïmporteerde goederen op.
- Wie vandaag de kapper of een restaurant bezoekt, zal merken dat ook de dienstensector haar prijzen verhoogt.
Waarom een aanhoudende inflatiestijging slecht is?
- Inflatie doet pijn. Levenstevredenheidsenquêtes die in de jaren zeventig en tachtig werden uitgevoerd, toonden aan dat een stijging van de inflatie met één procentpunt het gemiddelde geluk verminderde met ongeveer net zoveel als een stijging van het werkloosheidspercentage met 0,6 procentpunt.
- Inflatie heeft het potentieel om de activamarkten te ontwrichten. De torenhoge prijzen van aandelen, obligaties, huizen en zelfs cryptocurrency berusten op de veronderstelling dat de rente lange tijd laag zal blijven. Als centrale banken zich gedwongen voelen om de rente te verhogen om de inflatie te bestrijden, zullen de beurskoersen zakken.
Verband werkloosheidsgraad & inflatie: De Phillips Curve
De Phillips-curve is een economisch model, genoemd naar econoom William Phillips, dat een omgekeerd verband veronderstelt tussen het werkloosheidspercentage en inflatie.
Lage werkloosheid = Hoge inflatie:
Als veel mensen aan de slag zijn en de lonen stijgen, stijgen de prijzen van goederen en diensten.
Als de werkloosheid laag is en de lonen sneller stijgen door de schaarste van beschikbare werkkrachten, zorgt dat voor opwaartse druk op de bedrijfskosten. Bedrijven zijn er zeker van zijn deze hogere kosten door te kunnen rekenen in hogere prijzen, omdat de economie het vermoedelijk heel goed doet: De vraag naar goederen en diensten is sterk omdat veel mensen er financieel goed voorstaan.
Hoge werkloosheid = Lage inflatie:
Als veel mensen zonder werk zitten, stijgen de lonen niet meer en dalen de prijzen van goederen en diensten.
Als de werkloosheid hoog is, stagneren de lonen door het overaanbod aan werkkrachten, wat de bedrijfskosten doet dalen. Bovendien kunnen bedrijven de prijzen moeilijker verhogen zonder klanten te verliezen. De vraag naar goederen en diensten is immers zwak omdat veel mensen zonder inkomen zitten.
Aanpak van inflatie: vroeger en nu
Het exacte tijdstip voorspellen waarop de centrale bank moet ingrijpen, was vroeger vrij simpel maar is moeilijk geworden na de globale financiële crisis van 2007-2009, gevolgd door de coronacrisis in 2020.
Hoge inflatie in de 70’s
De hoge inflatie van de 70’s werd in de USA bestreden door de rente te verhogen tot 20%. Dat leidde tot een economische recessie, noodlijdende bedrijven gingen over kop en de Amerikaanse werkloosheid steeg tot ongeziene niveaus. Tegen de 80’s was de inflatie gezakt tot gezonde niveaus, zoals voorspeld door de Phillips Curve.
Blijvend lage inflatie na de financiële crisis van 2007 - 2009
Het idee dat wijzigingen in werkloosheidsgraad de schommelingen in inflatie verklaren, bleef echter niet duren. De globale financiële crisis van 2007 - 2009 veroorzaakte grote werkloosheid in de USA maar de inflatie viel nauwelijks terug. Wanneer de economie zich herpakte en de werkloosheidsgraad daalde, bleef de inflatie - tegen alle verwachtingen in - laag.
Waarom de Phillips Curve ongelijk krijgt sinds 2009, is voer voor discussie. Sommige economen leggen deze stagnatie van de inflatie uit als een gevolg van de instroom van goedkope importproducten door de globalisering van de economie. Andere economen geloven dat de centrale banken de inflatie zo lang hebben laag gehouden dat bedrijven niet meer verwachten dat ze zal stijgen, waardoor de wil om hogere lonen te betalen kleiner is, zelfs wanneer beschikbare werkkrachten schaarser zijn door lage werkloosheid.
Inflatie stijgt weer sinds de coronacrisis
De huidige stijging van de inflatie is het grootst in de USA omdat de overheid daar het gulst was met ondersteuningsmaatregelen tijdens de corona pandemie.
Met een beetje geluk helpen de naschokken van de coronapandemie de inflatie, na een tijdelijk te hoge opstoot, opnieuw stabiliseren op een gezond inflatieniveau van 2%, zonder dat de centrale banken de rente te veel hoeven laten stijgen. Als de centrale banken hun beleid perfect balanceren, is het post-covid-19 traject mogelijk het pad terug naar een gezond inflatiecijfer van 2% zonder aan de tewerkstelling te raken.
3 scenario’s voor inflatie in 2024 >
Inflatiestijging - Wat nu?
Is de inflatiestijging in het najaar van 2021 een tijdelijk fenomeen?
Als een centrale bank haar beleid verscherpt als reactie op factoren die tijdelijk blijken te zijn, zullen de belangrijkste beleidseffecten waarschijnlijk pas optreden nadat de noodzaak is geweken. Een slecht getimede beleidsmaatregel vertraagt onnodig de economische activiteit en duwt de inflatie lager dan gewenst. Centrale banken staan voor een moeilijke evenwichtsoefening, zoveel is duidelijk.
Stijgende inflatie: Zullen de centrale banken de rente verhogen?
Is het vandaag de moment om de rente te verhogen om de stijgende inflatie af te wenden? Als de centrale bank de rente voortijdig verhoogt, vertraagt de economische groei terwijl mensen nog op zoek zijn naar werk. Wellicht zullen de centrale banken in deze ‘post-Covid-19’ periode voorzichtiger zijn en wat meer inflatie accepteren dan ze normaal zouden doen.
Dit zijn ongebruikelijke omstandigheden en het is erg belangrijk om mensen weer aan het werk te krijgen. De Federal Reserve, de Amerikaanse centrale bank, wil een gezonde arbeidsmarkt hebben alvorens de rente te verhogen. De USA heeft in september 2021 nog steeds een tekort van 7 miljoen banen in vergelijking met het pre-pandemie niveau. Een renteverhoging komt er wellicht niet voor het einde van 2022 als de Amerikaanse economie blijft groeien zoals de afgelopen maanden.
Ook in Europa is de ECB, de Europese centrale bank voorzichtig. Ze wil voorlopig niet tornen aan de ultralage rentes. ECB-president Christine Lagarde verwacht dat de stijging van “tijdelijke” aard is, zei ze in september 2021. Daarom stopt de ECB nog niet met haar crisisbeleid: zeer lage rentetarieven én grootschalig opkopen van staats- en bedrijfsschulden.
Stijgende inflatie: Zullen de centrale banken stoppen met geld pompen in de economie?
Aangezien de rentetarieven na de globale financiële crisis tot nul daalden, vielen de centrale banken de afgelopen periode terug op geldcreatie om de economische activiteit te stimuleren.
Tijdens de coronapandemie heeft de centrale bank enorme hoeveelheden activa (staatsobligaties en bedrijfsobligaties) opgekocht en zo geld in de economie gepompt. De vraag is hoe lang zij dit zal blijven doen. De verwachting is dat de centrale bank niet plots de kraan dichtdraait, maar het tempo van het kopen van activa langzaam afbouwt.
Als de afbouw te snel gaat, kan dat leiden tot angst op de markten en een ingeschatte toename van het financiële marktrisico. De verwachting is dat centrale banken pas tegen het einde van 2021 het tempo van het kopen van activa zullen vertragen, nadat ze dit voorzichtig hebben aangekondigd.
Voorzichtigheid is aan de orde. Naast een uit de hand lopende inflatie bestaan nog steeds andere risico’s waarmee centrale banken rekening houden: We zitten nog steeds midden in een pandemie. Er kunnen nieuwe coronavarianten komen. De pandemie kan in de winter opnieuw erger worden.
Anderzijds is het mogelijk dat centrale banken door hun aarzelende houding hun geluk op de proef stellen en de inflatie uiteindelijk onhoudbaar doorstijgt. Oxford Economics, een adviesbureau, ziet een kans van 10 tot 15% dat de Amerikaanse economie belandt in een "regime met hoge inflatie" met prijsstijgingen die aanhoudend boven de 5% blijven.
Ontvang onze unieke Post-Covid-19 Gids
Uw financiële gezondheid post-Covid-19: Hoe uw bedrijf financieel gezond houden bij een stijgend inflatiecijfer? Intrum helpt u graag op weg met haar Post-Covid-19 Gids.
Wenst u een exemplaar van onze unieke "Post-Covid-19 Gids" te ontvangen? Vul onderstaand formulier in. Wij verwerken uw gegevens en bezorgen u de gids zo spoedig mogelijk.
Vul de velden in en klik "verzenden":
